تعریف سرطان : سرطان یا بدخیمی یا نئوپلاسم عبارت است از رشد غیرطبیعی سلولهای تغییر یافته بدن با توانایی حمله یا انتشار به سایر قسمتهای بدن.
جسم انسان از میلیون ها میلیون سلول تشکیل شده است که در کنار هم ، بافت هایی مانند ماهیچه ها ، استخوان و پوست را میسازند. اغلب سلول های طبیعی بدن در پاسخ به تحریکاتی که از داخل و خارج بدن به آن ها وارد میشود، رشد و تولیدمثل میکنند و در نهایت میمیرند. اگر این فرآیند در مسیر تعادل و صحیح خود اتفاق بیفتد ، بدن سالم میماند و عملکرد طبیعی خود را حفظ میکند. اما مشکلات، زمانی شروع میشود که یک سلول طبیعی دچار “جهش” و یا تغییر شده و شروع به تکثیر غیرعادی و ایجاد یک توده می کند که تومور نامیده می شود. به طور کلی تومورها به دو دسته خوشخیم و بدخیم تقسیم میشوند که تومورهای بدخیم سرطان نامیده میشوند.
تفاوت یک تومور بدخیم با خوشخیم در توانایی تهاجم به دیگر بافتهاست. در نتیجه غالبا تومورهای خوشخیم نیاز به مداخلهی درمانی ندارند مگر در شرایطی که توده در فضایی محدود مانند مغز باشد که سبب فشار بر بافت سالم میشود یا وقتی که رشد بسیار سریع دارد.
در سلولهای سرطانی سازوکارهای طبیعی تقسیم و رشد سلولها دچار اشکال میشود و این سلول ها شروع به تقسیم سریع و بیرویه میکنند و نامیرا میشوند . بسته به اینکه تکثیر سلولی در چه بافتی اتفاق می افتد ، انواع سرطان را به وجود می آورد.
به طور کلی انواع سرطان عبارتند از : سرطان خون ، سرطان استخوان و سرطان های بافت نرم که به عنوان سرطان های جامد در نظر گرفته میشوند.
سرطان خون :اگر تکثیر در خون یا مغز استخوان اتفاق بیفتد، سرطان خون نام میگیرد.( لوکمی یا لوسمی)
در سرطان خون علایم، ناشی از تعداد زیاد سلولهای در گردش خون یا مغز استخوان است. وقتی تعداد سلولهای در گردش خون زیاد باشد، سرعت حرکت خون در عروق کاهش مییابد.(لکوستاز) که سبب علایمی چون تنگی نفس، تاری دید، سرگیجه و… می شود.

سرطان های جامد: معمولا تقسیم سلولی بی رویه در بافتهای بدن ، به شکل یک توده درمیآید که با افزایش سایز، قابل لمس می شود و حتی با چشم دیده میشود. این تومورها ، تومور جامد (solid tumor) نامیده میشوند .سرطانهای جامد (solid tumor ) در هر بافتی از بدن میتوانند ایجاد شوند. برای مثال در عضلات، که سارکوم نام دارد. یا درمثانه ، ریه، پستان، پروستات و حتی در مغز.
در مراحل اولیه، علایم، ناشی از وجود توده و اختلال عملکرد ارگان درگیر است. با بزرگتر شدن توده علائمی ناشی از اثرِ فشاریِ توده بر بافتها ایجاد خواهد شد و در مراحل خیلی پیشرفته، علایم، ناشی از پخش شدن توده در نقاط مختلف بدن است که به این مرحله متاستاز میگویند.
تومورهای جامد به چهار دسته ی کلی تقسیم می شوند : کارسینوم ، سارکوم ، ملانوم و نوروآندوکرین تومورها.
در شکل زیر یک توده سرطانی که به طور کامل از بدن بیمار خارج شده را می بینید.

در سرطان مغز استخوان هم تکثیر بیرویه سلولها، سبب شکستگیهای متعدد در استخوان میشود که به شکل درد استخوانی تظاهر میکند که با استراحت هم حال بیمار بهتر نمیشود.

نویسنده : مرضیه شیخ